واقعیاتی در مورد استئوپروز ( پوکی استخوان )

استئوپروز یک بیماری مزمن استخوانی است که بیماری خاموش هم نامیده می شود. در این بیماری توده استخوانی کاهش پیدا کرده و بافت استخوان به تدریج تحلیل می رود.

بار بیماری استئوپروز:

در زنان بالای ۴۵ سال، تعداد روزهای بستری شدن بدلیل استئوپروز و شکستگی های ناشی از آن بیش از مجموع روزهایی است که بدلیل عوارض دیابت، حملات قلبی و سرطان پستان اتفاق می افتد.

با افزایش جمعیت افراد مسن در بسیاری از کشورهای جهان شیوع استئوپروز و بروز شکستگی ناشی از آن رو به افزایش است. در ایران نیز با افزایش سن جمعیت این پدیده قابل انتظار است.

از هر سه زن بالای ۵۰ سال یک نفر و از هر پنج مرد بالای ۵۰ سال یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می کنند.

تخمین زده می‌شود که در جهان در هر ۳ ثانیه یک شکستگی (معادل حدود ۲۵۰۰۰ شکستگی در روز و حدود ۹ میلیون شکستگی در سال) اتفاق می‌افتد.

شکستگی های استئوپروتیک باعث افزایش ۳۰ درصدی مرگ در سال اول بعد از رخداد شکستگی می باشند.  افزایش خطر مرگ و میر تا ۵ سال بعد از شکستگی وجود خواهد داشت.

سالانه در جهان حدود ۵/۸ میلیون سال از دست رفته به دلیل شکستگی ناشی از استئوپروز رخ می‌دهد.

به دنبال شکستگی لگن، ۴۰٪ افراد هرگز قادر نخواهند بود بدون کمک راه بروند و حدود ۸۰% افراد نمی توانند فعالیتهای اولیه مانند خرید روزانه را به طور مستقل انجام دهند.

۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد با شکستگی هیپ نیاز به دریافت خدمات نگهداری دائمی خواهند داشت

شکستگی ناشی از پوکی استخوان

شکستگی مهم ترین و جدی ترین عواقب استئوپروز است.

شکستگی اغلب اوقات متعاقب سقوط رخ می دهد ولی حتی ممکن است به دنبال خم شدن برای بستن بند کفش هم شکستگی در ستون مهره ها اتفاق افتد.

شکستگی ناشی از پوکی استخوان عمدتا در مچ دست، لگن و مهره ها رخ می دهد.

انحنای ستون فقرات و یا کوتاه شدن قد بیش از ۳ سانتی متر از علائم هشدار دهنده شکستگی در مهره‌ها است.

شکستگی لگن جدی ترین و خطرناکی ترین نوع شکستگی ناشی از پوکی استخوان است که می توان منجر به یستری طولانی مدت در بیمارستان، ناتوانی طولانی مدت یا برای همه عمر و حتی مرگ شود.

عواملی که فرد را برای شکستگی ناشی از پوکی استخوان مستعد می کنند، عبارتند از:

شکستگی قبلی
سن بالا
سابقه فامیلی
یائسگی زودرس
مصرف سیگار و الکل
مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید
لاغری مفرط
بیماریهای گوارشی

شیوع استئوپروز در ایران:

نتیجه ی یک مطالعه ی متاآنالیز از مطالعات منتشر شده تا سال ۱۳۹۰، شیوع استئوپروز را در زنان در نواحی فمور و مهره های کمری معادل ۹/۱۸ درصد گزارش کرده است.

نتیجه یک مطالعه ی متاآنالیز از مطالعات منتشر شده تا پایان سال ۲۰۱۷، شیوع استئوپروز را در زنان یائسه معادل ۳۲ درصد و شیوع استئوپنی را ۵۱ درصد نشان داده است. این بدان معناست که بیش از ۸۰ درصد جمعیت زنان یائسه در کشور، از تراکم استخوان مناسبی برخوردار نیستند.
 
تشخیص استئوپروز:

افراد بالای ۵۰ سال باید از اطمینان از سلامت استخوان خود به پزشک مراجعه کنند. پزشک برای ارزیابی  ابتدا عوامل خطر پوکی استخوان را ارزیابی می کند و با استفاده از آنها خطر شکستگی را تخمین می زند. در صورت نیاز ممکن است سنجش تراکم استخوان هم توصیه شود.

درمان استئوپروز:

درمان استئوپروز شامل توصیه های برای کاهش عوامل خطر و اصلاح سبک زندگی و نیز درمان داروئی می باشد. مصرف کافی کلسیم، پروتئین و ویتامین D و فعالیت فیزیکی منظم و تقویت قدرت عضلات هم بخشی از پروتکل درمان محسوب می شود.